دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی
پایان نامه کارشناسی ارشد رشتهی روانشناسی
گرایش تربیتی
عنوان:
پیش بینی ترس از صمیمیت، براساس سبکهای دلبستگی و سبکهای پردازش هویت در دانشجویان دختر و پسر
استاد راهنما:
دکتر فرهاد خرمایی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب:
-1- کلیات .2
1-2- بیان مسئله.6
1-3- اهمیت وضرورت پژوهش8
1-4- اهداف پژوهش .9
1-5- سوالات پژوهش.10
1-6-تعریف مفهومی متغیرها10
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2-1- مبانی نظری .13
2-1-1- صمیمیت .13
2-1-2- سبک های دلبستگی 21
2-1-3- سبکهای پردازش هویت 29
2-2-تحقیقات پیشین .38
2-2-1- سبکهای دلبستگی و صمیمیت .38
2-2-2- سبکهای هویت و صمیمیت .40
2-2-3- تفاوتهای جنسیتی و صمیمیت .43
2-3- فرضیه های پژوهش 45
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- طرح پژوهش 46
3-2- جامعه آماری و شرکت کنندگان در پژوهش 46
3-3- تعریف عملیاتی متغیرها .47
3-4- ابزارهای پژوهش 48
3-4-1- پرسشنامه ی ترس از صمیمیت.48
3-4-2-پرسشنامه ی سبک های دلبستگی50
3-4-3-پرسشنامه ی سبکهای پردازش هویت .52
3-5- شیوه ی اجرا .56
3-6- شیوه ی تجزیه وتحلیل اطلاعات 56
فصل چهارم : یافته ها
4-1- یافته های توصیفی متغیرهای پژوهش58
4-2- یافتههای مربوط به فرضیات پژوهش 59
4-2-1- بررسی رابطه متغیرهای پژوهش.59
4-2-2- یافتههای مربوط به پیشبینی ترس از صمیمیت توسط سبکهای دلبستگی60
4-2-3- یافتههای مربوط به پیشبینی ترس از صمیمیت توسط سبکهای
پردازش هویت60
4-2-4- پیش بینی ترس از صمیمیت براساس سبکهای دلبستگی و سبک های
پردازش هویت در دختران و پسران 61
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1- بحث و بررسی یافته های تحقیق .65
5-1-1- یافتههای مربوط به همبستگی بین متغیرهای پژوهش65
5-1-1- پیش بینی ترس از صمیمت براساس سبک های دلبستگی66
5-1-2- پیش بینی ترس از صمیمیت براساس سبکهای پردازش هویت70
5-1-3- پیش بینی ترس از صمیمیت براساس سبکهای دلبستگی و سبک های پردازش هویت در دختران و پسران.72
5-2- کاربردهای نظری و عملی 73
5-3- پیشنهادات پژوهش .74
5-4- محدودیت های پژوهش .74
فهرست منابع ومأخذ
منابع فارسی .76
منابع انگلیسی 80
پیوست ها
پیوست الف: پرسشنامه ترس از صمیمیت .90
پیوست ب: پرسشنامه سبک های دلبستگی .93
پیوست ج: پرسشنامه سبک های پردازش هویت .95
فهرست جدولها
جدول 3-1- مشخصات دانشکدهها و شرکت کنندگان در پژوهش47
جدول 3-2- مربوط به زیر مقیاس های پرسشنامه دلبستگی51
جدول 3-3- نتایج تحلیل عوامل مقیاس دلبستگی52
جدول 3-4- سوالات مربوط به مولفه های سبک پردازش هویت 53
جدول 3-5- نتایج تحلیل عوامل مقیاس سبکهای پردازش هویت.55
جدول 4-1- یافتههای توصیفی متغیرهای پژوهش.58
جدول 4-2- ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش59
جدول 4-3- پیش بینی ترس از صمیمیت، بر اساس سبک های دلبستگی.60
جدول 4-4- پیش بینی ترس از صمیمیت، بر اساس سبک های پردازش هویت.61
جدول 4-5- پیش بینی ترس از صمیمیت، بر اساس سبک های دلبستگی و سبکهای پردازش هویت در دختران62
جدول 4-6- پیش بینی ترس از صمیمیت، بر اساس سبک های دلبستگی و سبکهای پردازش هویت در پسران62
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی پیشبینی ترس از صمیمیت، براساس سبکهای دلبستگی و سبکهای پردازش هویت در دانشجویان دختر و پسر صورت پذیرفت. شرکت کنندگان این پژوهش شامل 329 نفر (182 دختر و 147 پسر) از دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشهای تصادفی نسبتی انتخاب شدند. به منظور بررسی متغیرهای پژوهش، هر یک از شرکت کنندگان، پرسش نامه های ترس از صمیمیت (اسکاتنر و ثلن ، 1991 )، سبک های دلبستگی (کولینز و رید، 1990) و سبکهای پردازش هویت (وایت و همکاران ، 1998) را تکمیل نمودند. پایایی ابزارهای پژوهش به وسیلهی ضریب آلفای کرونباخ و روایی آنها به کمک همسانی درونی و تحلیل عاملی تعیین شد. نتایج حاکی از روایی و پایایی قابل قبول آزمون ها بود. نتایج پژوهش نشان داد که سبک دلبستگی 18 درصد واریانس ترس از صمیمیت را تبیین میکند و زیرمقیاسهای نزدیک بودن (دلبستگی ایمن) و وابستگی (عکس دلبستگی اجتنابی) به طور منفی و معنادار ترس از صمیمت را پیش بینی میکند. سبک پردازش هویت نیز 6 درصد از واریانس ترس از صمیمیت را تبیین میکند و سبک سردرگم- اجتنابی به صورت مثبت و معنادار ترس از صمیمیت را پیشبینی میکند. در پایان نیز، به منظور پیشبینی ترس از صمیمیت بر اساس سبکهای دلبستگی و سبکهای پردازش هویت در دختران و پسران دانشجو از رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان استفاده گردید. نتایج نشان داد که در دختران زیرمقیاس نزدیک بودن و زیر مقیاس وابستگی ترس از صمیمت را به صورت منفی و معنادار پیشبینی کرده است. اما زیرمقیاس اضطرابی نتوانسته است به صورت معناداری ترس از صمیمیت را پیش بینی کند. علاوه براین، هیچکدام از سبک های پردازش هویت نیز نتوانسته اند به صورت معناداری ترس از صمیمیت را در دختران پیش بینی کنند. در پسران تنها زیرمقیاس نزدیک بودن ترس از صمیمیت را به صورت منفی و معنادار پیش بینی میکند اما زیرمقیاسهای وابستگی و اضطرابی و نیز سبکهای پردازش هویت، نتوانسته اند به صورت معناداری ترس از صمیمیت را پیش بینی کنند.
مقدمه
از مظاهر زندگی اجتماعی انسان، وجود تعاملها و ارتباطات میان افراد میباشد. ما بخش عمدهای از زندگی خود را در ارتباط با دیگران سپری میکنیم و یا در فکر آن به سر میبریم. چگونگی ارتباط ما با افرادی که با آنها زندگی میکنیم و دوستشان داریم و همواره در تعامل مستمر و مداوم با آنها به سر میبریم، بخش مهمی از توانایی روابط بینفردی ما را تشکیل میدهد. بدون شک یک بخش تعیینکننده در هر رابطهای صمیمیت[1] است (باگاروزی[2]، 1997).
صمیمیت، به صورت الگوی رفتاری بسیار مهمی مفهوم سازی شده که دارای جنبههای عاطفی- هیجانی و اجتماعی نیرومند است و بر پایهی پذیرش (تجربه مثبت همسویی و برابری)، رضایتخاطر (تجربه مثبت مشارکت) و عشق شکل میگیرد (تنهاتن[3]، 2007). روان شناسان، صمیمیت را توانایی برقراری ارتباط (بدون کنترل) با دیگری و بیان عواطف (بدون بازداری) تعریف میکنند و آن را حق مسلم و از حالات طبیعی انسان میدانند (بلوم[4]، 2006). بر اساس مدل ارتباطی رایز و شاور (1988)، صمیمیت فرآیندی است که در آن شخص اطلاعاتی را در میان میگذارد و شنونده به شیوهای پاسخ میدهد که حس تایید و حمایت ایجاد میکند. در واقع توانایی بیپرده گویی در روابط نزدیک، این روابط را صمیمانه میسازد و فرد را قادر میسازد احساس درکشدگی، مورد تایید واقع شدن و از نظر هیجانی به دیگری نزدیک شدن را داشته باشد. اشترنبرگ[5] (1986، به نقل از برانون[6]، 2002) نیز، در مدل سه وجهی[7] خود از عشق، صمیمیت را احساس نزدیکی با دیگری میداند و معتقد است که مشارکت عادلانه در زندگی خانوادگی، صمیمیت را به دنبال خواهد داشت.
مطالعه رابطه صمیمانه به عنوان جنبهای مهم از زندگی در بزرگسالی، دارای تاریخی طولانی میباشد، که تلاش برای طبقهبندی آن به زمان ارسطو[8] باز میگردد و امروز بخشی از دانش موجود در این زمینه، مشاهدات وی را تایید میکند اما مطالعه علمی دربارهی آن از دههی 1990 آغاز شده است (بارنز[9]، 1998).
ظرفیت ورود و نگهداشتن روابط صمیمی یک مولفه مهم سازگاری در بزرگسالان میباشد (فیلدمن، گوون و فیشر[10]، 1998). ناتوانی در تشکیل یا حفظ روابط صمیمانه اغلب به دلیل ترس از صمیمیت[11] رخ می دهد، یعنی ناتوانی در به اشتراک گذاشتن افکار و احساسات با شخصی که ارزش زیادی دارد (ثلن، واندروال، توماس و هارمن[12]، 2000). بنابراین ترس از صمیمیت با بهزیستی شخص در تضاد خواهد بود (فیلیپس، ویلمات، وال، پیترسون، باکلی و فیلیپس[13] ، 2013).