(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
فصل اول : کلیات
مقدمه :
نظریات متخصصان درباره اعتیاد :
پرسشهای زیادی درباره اعتیاد در جامعه مطرح می‌شود هر یک از متخصصان، کارشناسان و مردم جامعه از زاویه‌ای خاص بر مسئله نگاه می‌کند و متناسب با دیدگاه خود راه حل‌هایی را عرضه می‌کنند. پرسش مهمی که در این دوره از زمان بیشتر به چشممی خورد این است که آیا اعتیاد یک مشکل فردی است یا اجتماعی، آیا اعتیاد یک بیماری یا انحرافی اخلاقی است ؟ آیا اعتیاد به ساخت اجتماعی و اتفاقاتی که در نهادهای آن می‌افتد مرتبط است ؟ آیا اعتیاد زاییده مناطق فقیر، حاشیه نشین و محروم جامعه است ؟
نگرش به اعتیاد به عنوان یک عملی خلاف اخلاق :
از این دیدگاه اعتیاد رفتاری است که توسط فرد انتخاب می‌شود. معتاد کسی است که به جامعه و مردم آن ؟؟ نمی‌گذارد. احساس مسئولیت نمی‌کند. چنین فردی موجودی بی مبالات و فاسد است. معتاد با انتخای این رفتار به خانواده و جامعه زیان می‌رساند کمک به معتاد تا زمانی که به اعتاید دچار است کاری عبث و بیهوده است. مجازات معتاد امری طبیعی است. قبول این دیدگاه نظری به معنای آن است که مطالعته درباره ماهیت آن لازم نیسیت نو راه مقابله با آن همان مجازات است. اظهار نظر‌ها نشان می‌دهد که دولت هابا اعمال این روش نتوانسته‌اند بر اعتاید غلبه کند.
ارزیابی آمادگی تصمیم به ترک اعتیاد :
ارزیابی آمادگی از جمله گام‌های دیگر پیش از اجرای برنامه است که هیچ گاه در برنامه‌های پیشگیری و درمان اعتاید در ایران اجرا نشده است. در این نوع ارزیابی مایلیم بدانیم جامعه تا چه حدودی از مشکل و ضرورت اقدام برای رفع آن مشکل آگاه است. جدول اولیه آمادگی اجتماعی مبتنی بر مفهوم آمادی روان شناختی است که پروکاسکا (1979) آن را توصیه کرده است. جوامع نیز در این الگو همانند هر فرد از مراحل و درجات مختلف آگاهی از مشکل و ضرورت تغییر آن می‌گذرند.
الف ـ مرحله پیش تاملی :در این مرحله حداقل آگاهی از مشکل وجود دارد و انگیزه‌ای برای تغییر وجود ندارد.
ب ـ‌مرحله تاملی :در این مرحله فرد یا جامعه از مشکل آگاه است اما برای مقابله با آن تعهدی را نمی‌پذیرد، ولی تمایل به رفع آن ایجاد می‌شود.
ج ـ مرحله آمادگی : به خساراتی که مشکل به بار می‌آورد توجه می‌شود و تلاش‌هایی ابتایی برای حل آن صورت می‌گیرد.
د ـ مرحله عمل :برای حل مشکل اقدام حدس صورت می‌گیرد.
ه ـ مرحله نگهداری :وضعیت مساعد می‌شود و برای مدتی به حال اول باز می‌گردد.
طرح مسئله :عوامل موثر بر تصمیم به ترک اعتیاد
الف ـ علل تگرایش به سوء مصرف مواد
اعتیاد یک بیماری زیست شناختی، روان شناختی و اجتماعی است. عوامل متعددی در ایجاد سوء مصرف و اعتیاد موثر هستند که در تعامل با یکدیگر منجر به شروع مصرف و سپس اعتیاد می‌شوند عوامل موثر بر فرد، محیط فرد و عوامل اجتماعی، در هم بافته و بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. درک کلیه علل و عوامل زمینه‌ای موحب می‌شووند تا روند پیشگیری، شناسایی درمان و پیگیری به طور هدفمند طرح ریزی شود. بنابراین آشنایی با عوامل زمینه ساز و مستعد کننده اعتیاد و نیز عوامل حفاظت کننده از دو جهت ضرورت دارد.
1ـ آشنایی افراد در معرض خطر اعتیاد و اقدامات پیشگیرانه لازم برای آنان
2ـ انتخاب نوع درمان و اقدامات خدماتی، حمایتی و مشاوره‌ای لازم برای معتادان
ب‌ـ معتاد کیست ؟
آیا کسی که یک بار مصرف مخدر یا سیگار داشته ف‌معتاد تلقی خواهد شد یا خیر ؟ نشانه‌های آن چیست ؟
ج ـ پیشگیری از اعتیاد :
یعنی به کارگیری اقداماتی که منجر به کاهش ابتلای افراد به اعتیاد می‌شود به عبارت دیگر پیشگیری شامل فعالیت‌هایی است برای کاهش عواملی که افراد را در معرض خطر قرار می‌ده دو افزایش عوامل افراد را در برابر مصرف حفاظت می‌کند. بنابراین شناسایی کامل این عوامل جهت موثر بودن فعالیت‌های پیشگیرانه ضروری است.
د ـ انواع مواد مخدر و ضررات و اثرات آن :
شاید در روزگار قدیم، مواد مخدر به عنوان یک داروی شفا بخش مورد استفاده قرار می‌گرفت ولی امروزه پدیده مواد مخدر و جرائم مرتبط با آن یک معذل اساسی برای بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و تاثیر عمیقی بر تمام افراد و جوامع سراسر جهان دارد. برخی مواد می‌توانند هم بر حالات روانی دریافیت درونی ( مثل خلق ) تاثیر بگذارد و هم بر فعالیت‌های مشهود بیرونی ( یعنی رفتار ) مواد می‌تواند نشانه‌های روانی ـ‌عصبی بوجود آورند که از نشانه‌های اختلالات روانی شایع بدون علت معلوم، غیر قابل تفکیک است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اختلالات روانی اولیه و اختلالات مربوط به مصرف مواد احتمالا با هم ارتباط دار
